Rodzaje umów majątkowych małżeńskich

Zawarcie związku małżeńskiego między małżonkami z mocy prawa powoduje powstanie ustrojów wspólności majątkowej. Od tej pory wszystkie przedmioty, które będą nabywane w trakcie trwania małżeństwa (np. samochód, mieszkanie, sprzęt RTV i AGD), należą do majątku wspólnego – chyba że zostanie zawarta umowa o odmiennych zasadach. W polskim prawie istnieje kilka różnych umów majątkowych małżeńskich. Co warto o nich wiedzieć? 

Rozszerzona wspólność majątkowa

Wspólność majątkowa to podstawowy, domyślny ustrój majątkowy. Jego zaawansowaną wersją jest rozszerzona wspólność majątkowa, w ramach której małżonkowie rozszerzają swoją wspólność majątkową. Od tej pory majątek, który został nabyty przez któregoś z małżonków przed ślubem, wchodzi mocą umowy do majątku wspólnego małżonków (już nie należą tylko i wyłącznie do majątku osobistego danego małżonka). Istnieją jednak pewne ograniczenia. Według Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego do rozszerzonej wspólności majątkowej nie można włączyć np.:

• przedmiotów, które przypadają małżonkowi w ramach darowizny, spadku, dziedziczenia,

• praw niezbywalnych, przysługujących tylko jednej osobie,

• wierzytelności z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała.

Ograniczona wspólność majątkowa

Kolejnym ustrojem majątkowym może być ograniczona wspólność majątkowa, polegająca na wyłączeniu z majątku wspólnego tylko niektórych składników majątkowych (wyłączenie wszystkich wiązałoby się z osiągnięciem rozdzielności majątkowej).

Na czym polega rozdzielność majątkowa?

Rozdzielność majątkowa może powstać na podstawie umowy majątkowej między małżonkami (w formie aktu notarialnego), orzeczenia sądowego, które wprowadza przymusową rozdzielność lub z mocy prawa (gdy jeden z małżonków został ubezwłasnowolniony lub ogłoszono jego upadłość, separację). Umowa o rozdzielności majątkowa może zostać zawarta zarówno przed, jak i w trakcie trwania małżeństwa. Od tej pory nie posiadają oni majątku wspólnego. Każdy z nich jest właścicielem innych przedmiotów majątkowych, dochodów. Nie odpowiadają oni za długi zaciągnięte przez drugiego małżonka.

W Kancelarii Notarialnej Joanny Maszorek i Angeliki Wojniak można sporządzić umowy majątkowe małżeńskie.

Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków

Ostatni ustrój majątkowy, czyli rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków, polega na połączeniu rozdzielności z zabezpieczeniem interesów małżonka (np. jeśli przez kilka lat trwania małżeństwa zajmował się domem i dziećmi, i nie miał dochodów).  Małżonek, który zgromadził mniejszy majątek, może zatem domagać się od współmałżonka wyrównania ich przez zapłatę lub przeniesienie praw.