Jak przebiega postępowanie spadkowe?

Śmierć bliskiej osoby nierozerwalnie wiąże się z obowiązkiem dopełnienia szeregu formalności. Do takich należy właśnie postępowanie spadkowe, po którym następuje nabycie spadku na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego bądź na mocy pozostawionego przez zmarłego testamentu. Postępowanie spadkowe może przebiegać w dwóch formach, które przedstawiamy w poniższym artykule.

Postępowanie spadkowe w formie postępowania notarialnego

Notarialne postępowanie spadkowe to teoretycznie najszybsza forma uzyskania poświadczenia dziedziczenia. Polega na sporządzeniu protokołu dziedziczenia w wybranej kancelarii notarialnej w obecności wszystkich osób zainteresowanych, czyli spadkobierców ustawowych, testamentowych oraz osób, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne. Do protokołu dziedziczenia należy dołączyć m.in. odpis aktu zgonu spadkodawcy oraz wszelkie dokumenty mogące mieć wpływ na ustalenie praw do spadku. Niezwłocznie po sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia notariusz dokonuje jego wpisu do Rejestru Spadkowego.

Są jednak sytuacje, które wykluczają przeprowadzenie postępowania spadkowego w formie notarialnej. Jak tłumaczy adwokat z kancelarii Olga Zubrzycka-Staniczek, notariusz nie wyda aktu poświadczenia dziedziczenia m.in. gdy spadkobiercy nie są co do niego zgodni, dziedziczenie występuje na podstawie testamentu szczególnego, nie wszystkie osoby mogące być spadkobiercami zostały ujawnione, istnieje nieotwarty testament bądź w skład masy spadkowej wchodzą nieruchomości położone za granicą.

Postępowanie sądowe w sprawie stwierdzenia nabycia spadku

Gdy postępowanie spadkowe w kancelarii notarialnej nie jest możliwe, należy je przeprowadzić na drodze sądowej. Wówczas należy złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku do sądu rejonowego właściwego dla ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Do złożenia wniosku upoważniona jest każda osoba, która jest wierzycielem spadkodawcy, uważa się za spadkobiercę bądź ma prawny interes w prawidłowym wskazaniu spadkobierców. Wniosek powinien zawierać wyczerpujące uzasadnienie oraz wskazanie wszystkich informacji znanych spadkobiercy o testamentach spadkodawcy czy istnieniu pozostałych potencjalnych spadkobierców, dlatego jego sporządzenie często powierza się adwokatowi.

Do wniosku należy dołączyć akt zgonu spadkodawcy oraz dokumenty potwierdzające, że osoba składająca wniosek jest spadkobiercą. Następnie sąd wzywa wnioskodawcę oraz wszystkich pozostałych możliwych spadkobierców na rozprawę, w trakcie której wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku.