Czy pracodawca ma obowiązek zapewnić odzież roboczą i ochronną?

Wykonanie obowiązków zawodowych w przypadku niektórych profesji może doprowadzić do zniszczenia osobistej garderoby. Właśnie z tego powodu w wielu branżach konieczne jest stosowanie odpowiedniej odzieży roboczej. Czy takie ubrania powinien zapewnić pracodawca? A może to pracownik jest zobowiązany do samodzielnego zaopatrzenia się w podobne produkty? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w niniejszym tekście.

Odzież robocza a ochronna – czym się różnią?

Zanim zagłębimy się w kwestie regulacji prawnych, warto na samym początku przybliżyć znaczenie dwóch pojęć, czyli odzieży roboczej i ochronnej. Pierwszy termin odnosi się do elementów ubioru, które zakłada się w miejscach, gdzie istnieje ryzyko zabrudzenia lub zniszczenia osobistych ubrań pracownika. Konieczność używania odzieży roboczej jest też często podyktowana kwestiami norm technologicznych lub sanitarnych. Warto również dodać, że niektóre przedsiębiorstwa korzystają z tego rodzaju produktów do promocji swojej marki – mowa tutaj o ujednoliconych uniformach z logiem lub hasłem reklamowym danej firmy. Drugi termin, czyli odzież ochronna, oznacza ubiór, który zabezpiecza zdrowie i życie pracownika przed różnymi zagrożeniami – od mechanicznych, przez chemiczne, aż po termiczne czy atmosferyczne.

Ubrania ochronne powinny zostać ściśle dopasowane do zakresu wykonywanych obowiązków oraz niebezpiecznych czynników, jakie występują na danym stanowisku pracy. Właśnie z tego powodu odzież ochronna dzieli się na wiele podkategorii, np. odzież trudnopalną, antyelektrostatyczną czy kwasoochronną – wyjaśnia nam specjalista reprezentujący firmę Flaxpol, producenta odzieży roboczej i ochronnej.

Dostarczenie odzieży roboczej to obowiązek pracodawcy

W świetle Kodeksu pracy, a dokładniej artykułu 237 [7] § 1, pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia swoim pracownikom odzieży i obuwia roboczego wówczas, gdy:

• prywatne ubrania mogłyby ulec znacznemu zabrudzeniu lub zniszczeniu,

• wynika to z wymagań technologicznych, sanitarnych lub bezpieczeństwa i higieny pracy.

Niestety, powyższy przepis nie jest szczególnie precyzyjny, ponieważ nie wskazuje konkretnych stanowisk czy zakresu obowiązków, które wymagają stosowania odzieży roboczej. Z tego powodu pracodawca powinien samodzielnie określić zasady wyposażenia członków personelu w taki ubiór – wytyczne muszą znaleźć się w regulaminie wewnątrzzakładowym.

Pracownik używa własnej odzieży? Przysługuje mu ekwiwalent

Co ciekawe, pracodawca w porozumieniu z pracownikami może wskazać stanowiska w zakładzie, na których dozwolone jest korzystanie z własnej odzieży oraz obuwia roboczego. Elementy ubioru powinny oczywiście spełniać przy tym wymogi bezpieczeństwa i higieny pracy. Używanie osobistej garderoby w roli odzieży roboczej nie jest możliwe wówczas, gdy:

• obowiązki służbowe są związane z bezpośrednią obsługą maszyn i urządzeń technicznych,

• praca na danym stanowisku może doprowadzić do zabrudzenia lub skażenia ubrań środkami chemicznymi, promieniotwórczymi lub biologicznie zakaźnymi.

Jeżeli dany pracownik dobrowolnie używa własnej odzieży i obuwia roboczego, to pracodawca jest zobowiązany do wypłacenia tzw. ekwiwalentu, czyli środków pieniężnych, które pozwolą pokryć koszty zakupu lub czyszczenia osobistej garderoby członków personelu. W takim wypadku właściciel firmy nie musi wydawać swoim pracownikom odzieży roboczej.

Ubranie robocze to własność pracodawcy

Odzież robocza dostarczana przez pracodawcę jest jego własnością i powinna być traktowana jako tzw. mienie powierzone. W praktyce oznacza to, że pracownik nie ma prawa przywłaszczyć danych elementów ubioru i powinien zwrócić je swojemu przełożonemu po zakończonym stosunku pracy. Z kolei właściciel firmy ma obowiązek dbać o należyty stan zakładowej odzieży roboczej – mowa tutaj o jej bieżącej konserwacji, naprawie, praniu, odpylaniu oraz odkażaniu. Pracodawca w ogóle nie dostarczył odzieży roboczej lub zapewnione ubrania są w złej kondycji? W takim przypadku pracownik może zgodnie z literą prawa odmówić wykonywania obowiązków służbowych.