Badanie okresowe pracowników w świetle przepisów

Badania okresowe pracowników to rodzaj badań medycyny pracy (obok wstępnych i kontrolnych), które należy przeprowadzać cyklicznie, przed upłynięciem terminu badania określonego w orzeczeniu lekarskim jako data następnego badania. Musi przeprowadzać je każdy pracownik zatrudniony na umowę o pracę. Brak ważnych badań oznacza, że pracodawca nie może dopuścić osoby do wykonywania pracy.

Co warto wiedzieć o badaniach okresowych pracowników?

Celem badań okresowych pracownika jest sprawdzenie jego stanu zdrowia i skontrolowanie czy pozwala ono wykonywać pracę na określonym w umowie stanowisku. Czas wykonywania badań okresowych jest różny i zależy od dwóch głównych czynników – stanu zdrowia pacjenta oraz charakteru jego wykonywanej pracy.

W trakcie wykonywania badań okresowych pracownikowi przysługuje obligatoryjny dzień wolny. Zakres badań również może być różny, a cały scenariusz badania ustala lekarz. W zależności od potrzeb może zlecić badania podstawowe albo rozszerzyć ich zakres w celu lepszego zdiagnozowania stanu zdrowia pacjenta.

Brak badań okresowych oznacza niezdolność do wykonywania pracy

Obowiązkiem każdego pracodawcy jest skierowanie pracownika na badania profilaktyczne, które powinny zostać wykonane zarówno przed podjęciem pracy, w trakcie jej trwania, jak i po zakończeniu współpracy. Kodeks pracy mówi wyraźnie, że każdy pracownik musi mieć aktualne badania okresowe. Brak badań oznacza niezdolność do wykonywanej pracy i pracodawca ma obowiązek nie dopuścić takiej osoby na stanowisko pracy. Jeśli tego nie zrobi, może otrzymać karę pieniężną za poważne naruszenie przepisów BHP. Wykonanie badań po terminie może oznaczać konsekwencje także dla pracownika, ponieważ odmowa przeprowadzenia badań daje pracodawcy prawo do rozwiązania umowy o pracę z winy pracownika, bez uwzględniania okresu wypowiedzenia.

Co ile przeprowadzać badania okresowe?

Częstotliwość przeprowadzania badań okresowych zależy przede wszystkim od rodzaju pracy i występowania czynników szkodliwych dla zdrowia. W przypadku braku tych czynników, badania okresowe przeprowadza się raz na pięć lat. Są to badania przeprowadzane na koszt pracodawcy, a w przypadku wyniku, z którym się nie zgadzamy, przysługuje nam prawo do powtórzenia badań.

Specjalista z MEDAN – Niepublicznego zakładu podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej wyjaśnia: Należy pamiętać, że prawo do ponownego badania przysługuje zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy. Jeżeli jedna ze stron nie zgadza się z treścią wydanego zaświadczenia, może w ciągu 7 dni poprosić o ponowne badanie. Dodatkowe badanie przeprowadzane jest  w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy, w ciągu 14 dni od złożenia wniosku. Orzeczenie wydane w tym badaniu jest już ostateczne.

Na badania mogą zgłosić się także osoby, które planują podjąć pracę po dłuższej nieobecności spowodowanej chorobą – w takiej sytuacji wykonywane są kontrolne badania medycyny pracy.